Δοσολογία της βοτουλινικής τοξίνης στη θεραπεία του βλεφαρόσπασμου©

Ο βλεφαρόσπασμος  είναι μια εστιακή δυστονία, η οποία χαρακτηρίζεται από ακούσιες συσπάσεις του σφιγκτήρα μυός των βλεφάρων, που προκαλούν ακούσιο κλείσιμο των οφθαλμών.

 Πριν από την εμφάνιση της βοτουλινικής νευροτοξίνης [BoNT] δεν υπήρχε κάποια αποτελεσματική φαρμακευτική ή χειρουργική θεραπεία του βλεφαροσπάσμου.

Δρ Δημήτριος Ν.                    Γκέλης                      Ιατρός,            Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών,  Ταμίας της Ελληνικής Εταιρείας Εφαρμογών της Βοτουλινικής Τοξίνης στην ΩΡΛ. ΙΑΤΡΕΙΟ: Δαμασκηνού 46, Κόρινθος 20100, Τηλ.: 2741026631, FAX: 2741074250, Kιν. 6944280764 mail:  pharmage@otenet.gr               www.gelis.gr ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Εφαρμογές της Βοτουλινικής Τοξίνης στην Ωτορινολαρυγγολογία, Medical Life Coaching

Δρ Χρυσάνθη        Καραπάντζου                  Ιατρός,                     Δρ  Ωτορινολαρυγγολόγος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Göttingen, Γερμανίας, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Εφαρμογών της Βοτουλινικής Τοξίνης στην ΩΡΛ. Μaster Αισθητικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Sophia Antipolis, Grabce. Διευθύντρια του τμήματος Facial Rejuvenation της Πανεπιστημιακής ΩΡΛ κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Μονάχου (LMU), Γερμανίας. ΙΑΤΡΕΙΟ: Γεωργίου Ζερβού 19, Δράμα, 66100, Τηλ.: 25210 57557, Fax: 25210 57558 Κιν.: 6937377549, 6936580860, 6937377547 mail:  chrisanthi24@yahoo.gr   www.karapantzos.gr

Ο βλεφαρόσπασμος υπήρξε η πρώτη ένδειξη θεραπευτικής εφαρμογής της βοτουλινικής νευροτοξίνης [BoNT].

Οι πρώτες ανοικτές κλινικές μελέτες που έγιναν είχαν τόσο εντυπωσιακά αποτελέσματα, ώστε δεν χρειάστηκε να γίνουν  πολλές άλλες ελεγχόμενες κλινικά μελέτες για να εγκριθεί η  κυκλοφορία  του  Botox®, το 1989, από το FDA των ΗΠΑ και η επίσημη χρησιμοποίησή του στη θεραπεία του βλεφαροσπάσμου.

Η έγκριση περιελάμβανε τον βασικό βλεφαρόσπασμο ή τις διαταραχές της VII εγκεφαλική συζυγία (προσωπικό νεύρο) σε άτομα άνω των 12 ετών.

Δύο κλινικές μελέτες έρευβας της αποτελεσματικότητας της BoNT πληρούσαν τα κριτήρια της Τάξης ΙΙ [ Class II] . Ο όρος Τάξη Ι σημαίνει: Απόδειξη και ή γενική συμφωνία ότι μια δοθείσα θεραπεία ή διαδικασία είναι επωφελής, χρήσιμη και αποτελεσματική. Βλέπε: www.neurology.org).

Σε μια διπλή-τυφλή συγκριτική κλινική μελέτη Τάξης ΙΙ [Class II]  ενέθηκε  BoNT-A  στο ένα βλέφαρο και φυσιολογικός ορός στο άλλο βλέφαρο [1].

Έξη ασθενείς έλαβαν  BoNT-A (Botox®) σε δόση  20 U/οφθαλμό για την ενεργό θεραπεία. Η τυφλή αξιολόγηση των βιντεοταινιών έδειξε αμφοτερόπλευρη ελάττωση του βλεφαροσπάσμου, που ήταν μεγαλύτερη στην πλευρά που έγινε η ένεση της BoNT-A .

Σε μιαν άλλη διπλή τυφλή προοπτική διασταυρούμενη μελέτη  11 ασθενών χρησιμοποιήθηκε  στην αρχή BoNT-A (Botox®)  σε δόση 25 U/οφθαμό και συμπληρωματικά μέχρι 50U/οφθαλμό , ένα μήνα αργότερα, εφόσον όμως αυτό ήταν απαραίτητο [2].

Η κλινική εκτίμηση του θεράποντος ιατρού και η μελέτη των βιντεοταινιών , χρησιμοποιώντας την κλίμακα FAHN [Evaluations Following Initial Diagnosis] , αλλά και με υποκειμενική εκτίμηση των ασθενών,   έδειξαν σημαντική αποτελεσματικότητα μέσου όρου διαρκείας 2.5 μηνών.

Γενικά, οι παρενέργειες ήσαν ήπιες (θόλωση οράσεως, δακρύρροια, πτώση βλεφάρου και εκχύμωση) [3].

Σε μια μέλέτη Τάξης ΙΙ και μια μελέτη Τάξης ΙΙΙ συγκρίθηκαν  δυο διαφορετικά σκευλάσματα  της BoNT-A, ήτοι το Botox® και το  Dysport®. Στη μελέτη της Τάξης ΙΙ έλαβαν μέρος 212 ασθενείς, που εκτιμήθηκαν  με διασταυρούμενο σχήμα, χρησιμοποιώντας την αναλογία 4:1  δόσης  του Dysport® προς το  Botox® [4]

Το κύριο αποτέλεσμα και η  διάρκεια του αποτελέσματος  ήσαν όμοια και για τα δύο παρασκευάσματα.

Στην μελέτη Τάξης ΙΙΙ χρησιμοποιήθηκε παράλληλο σχήμα σε 42 ασθενείς, χωρίς τυφλούς μάρτυρες με αναλογία δόσεων 4:1 [5].

Και πάλι το τελικό αποτέλεσμα,, ο αριθμός των αναμνηστικών δόσεων, η λανθάνουσα περίοδος  του αποτελέσματος, η κλινική αποτελεσματικότητα και οι παρενέργειες ήσαν όμοιες και στα δυο προϊόντα.

Μια μελέτη Τάξης Ι  με την οποία συγκρίθηκαν τα αποτελέσματα του  Xeomin® και του  Botox®, χρησιμοποιώντας ισοδύναμες δόσεις σε 300 ασθενείς, οι 256 ασθενείς ολοκλήρωσαν τη θεραπεία. Δεν υπήρξε διαφορά στην αποτελεσματικότητα ή στις παρενέργειες μεταξύ αυτών των δύο προϊόντων [6].

Σε μια ευρείας κλίμακας, πολυκεντρική τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη της αποτελεσματικότητας και ασφαλούς χρήσης της  ΒοΝΤ (Dysport: 40, 80, and 120 μονάδες/οφθαλμό), σε αμφοτερόπλευρο καλοήθη βασικό βλεφαρόσπασμο συγκρίθηκαν τα αποτελέσματα του Dysport με εικονικό φάρμακο.

Αξιολογήθηκε η βελτίωση της λειτουργικής διαταραχής, ο περιορισμός της συχνότητας και της έντασης των σπασμών και οι λιγότερες αποσύρσεις από τη θεραπεία των ασθενών, σε σύγκριση με τα άτομα που χρησιμοποιήθηκαν ως μάρτυρες.

Παρατηρήθηκε  καλύτερη  ισορροπία, σταθερα διατηρούμενης αποτελεσματικότητας και ευνοϊκότερο προφίλ ασφαλείας  με τη δόση των 80 μονάδων Dysport [7].

Συμπεράσματα

Στους ασθενείς με βλεφαρόσπασμο ή ένεση  BoNT μπορεί να είναι  αποτελεσματική με ελάχιστες παρενέργειες  (δύο μελέτες Τάξης ΙΙ). Με κατάλληλη προσαρμογή της δοσολογίας,  το  Botox®  και το  Xeomin® είναι πιθανόν ισοδύναμα (μια μελέτη Τάξης Ι). Το Dysport είναι αποτελεσματικό και ασφαλές στη δόση των 80 μονάδων/οφθαλμό.

Επίσης το  Botox®  και το  Dysport® είναι πιθανόν ισοδύναμα , όπως βρέθηκε σε μια μελέτη Τάξης ΙΙ και μια μελέτη Τάξης ΙΙΙ.

Βλέπε περισσότερα στο: Αποκατάσταση του βλεφαρόσπασμου με ενέσεις βοτουλινικής τοξίνης στους σφιγκτήρες των βλεφάρων©

Bιβλιογραφική Τεκμηρίωση
1. Girlanda P, Quartarone A, Sinicropi S, Nicolosi C, Messina C. Unilateral injection of botulinum toxin in blepharospasm: single fiber electromyography and blink reflex study. Mov Disord. 1996;11:27–31. [PubMed]

2. Jankovic J, Orman J. Botulinum A toxin for cranial-cervical dystonia: a double-blind, placebo-controlled study.Neurology. 1987;37:616–623. [PubMed]

3. Nussgens Z, Roggenkamper P. Comparison of two botulinum-toxin preparations in the treatment of essential blepharospasm. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol. 1997;235:197–199. [PubMed]

4. Sampaio C, Ferreira JJ, Simoes F, et al. DYSBOT: a single-blind, randomized parallel study to determine whether any differences can be detected in the efficacy and tolerability of two formulations of botulinum toxin type A—Dysport and Botox—assuming a ratio of 4:1. Mov Disord. 1997;12:1013–1018. [PubMed]

5. Roggenkamper P, Jost WH, Bihari K, Comes G, Grafe S. Efficacy and safety of a new botulinum toxin type A free of complexing proteins in the treatment of blepharospasm. J Neural Transm. 2006;113:303–312. [PubMed]

6. Roggenkämper P, Jost WH, Bihari K, Comes G, Grafe S; NT 201 Blepharospasm Study Team. Efficacy and safety of a new Botulinum Toxin Type A free of complexing proteins in the treatment of blepharospasm. J Neural Transm (Vienna). 2006 Mar;113(3):303-12. Epub 2005 Jun 15.

7. Truong D, Comella C, Fernandez HH, Ondo WG; Dysport Benign Essential Blepharospasm Study Group. Efficacy and safety of purified botulinum toxin type A (Dysport) for the treatment of benign essential blepharospasm: a randomized, placebo-controlled, phase II trial. Parkinsonism Relat Disord. 2008;14(5):407-14. doi: 10.1016/j.parkreldis.2007.11.003. Epub 2008 Mar 5.